İstanbul’da ortalama bir mesken fiyatı 2024 yılında süratli bir biçimde artmaya devam ediyor. Bilhassa kentteki nüfus yoğunluğu, arz-talep istikrarı ve ekonomik faktörler bu fiyatların yükselmesine neden oluyor.
İstanbul’un merkezi ve tanınan bölgelerinde mesken fiyatları ekseriyetle 30 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor. Lakin genel bir ortalamayı ele aldığımızda İstanbul’da ortalama bir dairenin fiyatı 5 milyon TL civarındadır.
ASGARİ FİYAT İLE KONUT SATIN ALMAK MÜMKÜN MÜ?
Türkiye’de minimum fiyat 2024 yılı prestijiyle aylık yaklaşık 17.000 TL civarında belirlenmiştir. Bu fiyatın %100 tasarruf edilmesi bile, konut fiyatlarına kıyasla epeyce yetersiz kalmaktadır. Ortalama bir konut almak isteyen bir taban ücretlinin ne kadar çalışması gerektiğini anlamak için kimi hesaplamalar yapmamız gerekiyor.
Örneğin, İstanbul’da 5 milyon TL’lik bir konut almak için:
Asgari fiyatla çalışan bir kişi, yılda ortalama 204.000 TL kazanmaktadır (12 ay x 17.000 TL).
MAAŞININ TAMAMINI BİRİKTİRİRSE 24,5 YIL
Eğer bu kişi karının tamamını biriktirirse, 5 milyon TL’lik bir meskene sahip olabilmesi için yaklaşık 24,5 yıl boyunca hiç harcama yapmadan çalışması gerekecektir.
Bu hesaplama, gerçek hayatta pek mümkün değildir zira bir kişinin tüm yararını biriktirmesi imkansızdır. Lakin bu yalnızca bir çerçeve sunmak için yapılan bir hesaplamadır. Gerçek ömürde kira, besin, ulaşım üzere sarfiyatlar göz önünde bulundurulursa bu mühlet daha da uzayacaktır.
KONUT SATIN ALMAK İÇİN NE KADAR MÜHLET GEREKİYOR?
Bir minimum fiyatlı, harcamalarını da hesaba katacak olursa konut satın alma mühleti daha da uzun olacaktır. Ortalama bir ailenin İstanbul’daki ömür masrafları, gelirin büyük bir kısmını harcamalarına ayırmalarına neden olur. Kira, fatura, ulaşım, besin üzere temel masraflar hesaba katıldığında, minimum fiyatlı bir çalışanın tasarruf oranı epeyce düşük olacaktır.
Örneğin:
Aylık 17.000 TL maaş alan bir kişi, ömür sarfiyatları ve tasarruf sonrası ayda en fazla 2.000-3.000 TL biriktirebilir.
Yıllık birikimi yaklaşık 24.000-36.000 TL olacaktır.
138 İLA 208 YIL BOYUNCA TASARRUF YAPMASI GEREK
Bu şartlarda 5 milyon TL’lik bir mesken almak için yaklaşık 138 ila 208 yıl boyunca tasarruf yapması gerekebilir.
Tabii ki bu hesaplama, hiçbir ekonomik kriz yaşanmadan, enflasyonun sabit kaldığı ve kişinin ömür şartlarının değişmediği varsayımıyla yapılmıştır.
KONUT KREDİSİ VE ÖTEKİ SEÇENEKLER
Asgari fiyatlı bir çalışan için mesken sahibi olmanın en mantıklı yollarından biri, konut kredisi üzere finansman seçeneklerini değerlendirmektir. Fakat, Türkiye’de konut kredisi faiz oranları epeyce yüksek olduğundan, bu sistem de uzun vadede önemli maliyetler yaratabilir. Bankalar çoklukla, gelir düzeyinin %40-50’sini geçmeyen kredi ödemeleri için onay vermektedir. Bu da bir taban ücretlinin alabileceği kredi fiyatını epeyce sınırlamaktadır.
İSTANBUL’DA KONUT SAHİBİ OLMAK GÜÇ MU?
İstanbul’da taban fiyat ile mesken sahibi olmak, mevcut ekonomik şartlar göz önünde bulundurulduğunda hayli sıkıntı görünmektedir. Ortalama bir konut almak için minimum fiyatla uzun yıllar çalışmak gerekiyor ve günlük ömür masrafları bu süreci daha da uzatıyor. Fakat farklı finansal araçlar ve tasarruf metotları ile bu süreyi kısaltmak mümkün olabilir.